Bọn học
trò tụi mình ngày đó ngoan lắm, tất nhiên không thiếu những trò nghịch ngợm trẻ
con nhưng suy cho cùng vẫn là rất ngoan. Học trò lớp 5 và 6, độ tuổi 11-12, chắc
cũng giống bọn trẻ nhà mình bây giờ, thậm chí còn tồ tệch, ngố hơn nhiều, vậy
nên con trai và con gái ít chơi với nhau, chả có bao nhiêu kỷ niệm. Giống hệt bọn trẻ bây giờ, bọn mình cũng dùng phấn kẻ chia đôi bàn, đứa nào trót thò tay sang địa phận "đối phương" lập tức được khuyến mại một thước kẻ vào tay. Mình ngồi cùng bàn với Bình, một lần tụi nó trêu chọc, để cặp cậu ấy lên mặt bàn mình. Chả thèm nói năng gì, mình quăng bùm cái cặp sách nặng ra ngoài cửa sổ, thật ra thì lúc đó mình đã tự thấy mình đành hanh quá rồi, nên kỷ niệm đó theo mình mãi :). Với bọn con gái thì nhiều kỷ niệm lắm. Trong những giờ giải lao ngắn ngủi, một
thời gian rất dài bọn mình say sưa với trò chơi tú tấn, nếu có 4 đứa chơi thì
hai đứa một cặp, tấn sao cho người bên cạnh ôm một đống bài, sau đó thì chả ngẩng
đầu lên nổi. Thật kỳ lạ, mình còn nhớ cả khuôn mặt tinh nghịch, nụ cười khoái
chí của Xuân khi tống được cho đứa bên cạnh một đống bài tướng. Hình ảnh của
mình ngày xưa giờ lặp lại ở con gái, trong những buổi đón con thấy nàng cũng ngồi
ở sân trường mê mải chơi bài với các bạn, mẹ đến còn năn nỉ mẹ cho con chơi nốt
ván đã. Rồi những lúc chạy đuổi nhau ngoài sân trường, hoặc mò ra gò đất cạnh
trường hái những bông hồng dại màu hồng nhạt, bị người lớn nhắc nhở rằng ở đó
có thể nguy hiểm, còn lại bom hay gì đó.
Mình
nhanh chóng quen thân với bạn bè mới. Thân nhất là Tuyến. Có lần bố Tuyến đi
công tác miền Nam về, Tuyến tặng mình chiếc khăn mùi xoa thơm nức mà mình cứ giữ
mãi. Xuân ở Đại Kim, tròn như hạt mít. Sau Tết Xuân thường mang đôi chiếc bánh
chè lam đến lớp cho tụi mình ăn. Những chiếc bánh chè lam hình tròn, thuôn dài,
thơm nức mùi gừng và mùi bột, làm ấm những buổi sáng mùa đông lạnh lẽo. Còn
mình thì sau mỗi kỳ nghỉ thường mang đến một túi hạt hướng dương nhỏ, mẹ rang
cho từ Sapa, là hạt hướng dương vườn nhà dành dụm được. Sau mùa hè năm lớp 5
thì mình còn mang đến lớp bông hoa hướng dương mới thu hoạch, còn nguyên hạt
trong đó, và có lẽ cả mấy bông bất tử nữa, về sau Huyền bảo lại với mình, đấy
là lần đầu tiên được thấy hoa hướng dương :). Thoa cũng hơi tròn, tuy rằng vẫn kém Xuân tương đối, có bố
làm hiệu trưởng tại chính ngôi trường bọn mình học. Cô bạn bí thư hoàn toàn phù
hợp với chức vị đó. Tiếng nói của Thoa rất có uy tín. Chả thế mà có lần bọn con
trai đùa nghịch gì bị Thoa mắng xơi xơi chả khác gì chị mắng em, hi hi. Khá nhiều
lần tụi mình vào nhà Thoa chơi, đến mức tận bây giờ mình còn nhớ chiếc sân nhỏ,
giếng nước và gian phòng khách. Phong dáng dấp khá cao so với cái đám còi cọc
là mình, Mai Lan, Mai…, có bố làm bác sỹ và hoàn toàn có thể được xếp vào diện
tiểu thư. Rồi Võ Lan Anh có mẹ làm ở cửa hàng lương thực, hình như còn có chức
tước, mà có lần chị mình đã nhờ vả để mua gạo theo sổ :). Nguyễn Lan Anh thì xinh ơi là xinh. Rồi Hằng kều nhà ở
Yên Sở, Mai Lan nhà ngay gần trường… Hai năm học ở đó mình và một số cô bạn cũng
kịp đạp xe đi vòng quanh thăm nhà nhau đôi lần. Sinh nhật mình, mẹ gửi một túi
hạt hướng dương nhỏ, chị mua cho mình mấy cành hồng có cả lộc, cắm vào chiếc
bình nhỏ, rồi ít bánh kẹo. Mấy cô bạn đạp xe đến chơi, vui ơi là vui. Đến bây giờ mình thậm chí còn nhớ hình ảnh mấy cô bạn thập thò ngó vào cổng hỏi nhà :)
Cùng
đường đi học với mình là Thu. Nhà Thu khi đó ở trong ga Giáp Bát. Tóc Thu dài,
luôn tết và thả buông đằng sau. Cô bạn có nước da bánh mật, đôi mắt to tròn và
miệng cười rất duyên. Khi biết bọn mình cùng đường, bọn mình hay đi học cùng
nhau, đoạn đường bắt đầu từ Đuôi Cá đến chỗ rẽ vào trường với rất nhiều chiếc
ao đầy hoa trang nở hầu như quanh năm, những bông hoa trắng, nhỏ xiu mà mình
luôn thấy duyên dáng lạ kỳ. Sau một thời gian thì Thu có xe đạp, nhiều hôm Thu
đèo mình về đến gần Đuôi Cá mình mới phải đi bộ tiếp. Sau một năm học thì mình
cũng được bố mẹ mua cho xe đạp và mình lại chở Thu những hôm Thu không có xe.
Chả hiểu có lần giận dỗi gì, mình cứ lẽo đẽo dắt xe đi bên cạnh mà Thu không
cách gì chịu ngồi lên cho mình đèo. Hôm đó về mình bị anh mắng, rằng sao ngày
xưa đi bộ thì giờ đó về đến nhà mà bây giờ đi xe đạp cũng đến tận khi đó mới về.
Vở
ngày đó bán theo phân phối. Đầu học kỳ II, một ngày trời u ám và vẫn còn khá lạnh
mình cùng mấy bạn trong lớp, không còn nhớ rõ tất cả, nhưng chắc chắn có Thoa,
Huyền và Xuân, đến một cửa hàng tận Đại Kim để nhận vở cho lớp. Bọn mình đạp xe
đi rất xa, qua những con đường làng, nơi có những chiếc ao xưa với những bậc đá
cũ kỹ, có những người phụ nữ đang giặt giũ ở chân bậc đá, giờ mà quay vào phim
thì rồ man rợ phải biết :).
Cả bọn chờ lâu ơi là lâu mới nhận được vở. Bọn mình chia nhau những tập giấy thếp
chất lượng kém được buộc thành từng bọc, lóc cóc chở về trường để hôm sau phân
cho lớp. Chẳng thấy vất vả hay bực bội gì vì cả bọn vừa ngồi chờ vừa trêu chọc
nhau, cười rõ nhiều.
Ngày
20/11 một lũ lít nhít đạp xe đi thăm thầy cô. Tự bàn bạc, tự chuẩn bị, đứa có
xe chở đứa không có xe. Quà là túi cam và bó hoa. Ừ, cái thời xa xưa ấy, cam là
món quà phổ biến nhất, đến nỗi trong nhà mình anh chị rất hay đùa gọi ngày Hiến
chương là ngày Hiến cam các nhà giáo J. Khá xa, đến nhà cô Thủy ở tận Đại La, nếu lấy trường
Hoàng Liệt làm xuất phát điểm thì có lẽ phải 7km chứ không ít. Mình không lưu
giữ ký ức về việc đến nhà thầy Phú, chỉ nhớ cả bọn vào nhà cô Thủy, một căn
phòng nhỏ, ở một ngõ nhỏ trên đường Đại La, chẳng đủ chỗ cho cả bọn, dù vẫn
chưa đủ cả lớp, ngồi cẩn thận. Và bọn mình khi đó ở Hoàng Liệt thì cũng khác gì
nhà quê đâu, nên trông bọn mình khi đó chắc cũng giống những đoàn học sinh ở
quê đi thăm lăng Bác mà bây giờ thỉnh thoảng mình vẫn gặp khi phóng xe đến văn
phòng mỗi sáng :).
Có lẽ năm đó mình học lớp 5, vì sau khi có chuyện một nhóm học sinh của một trường
nào đó ở Thanh Trì đi thăm thầy cô trên phố bị tai nạn, nhà trường khuyến khích
học sinh không nên đi thăm thầy cô xa như vậy nữa.
Con đường
từ đường quốc lộ vào trường khoảng 400-500m, hai bên bờ là ruộng khá sâu. Cuối
năm 1984 xảy ra một trận lụt kinh khủng. Nước ngập sâu những mảnh ruộng hai bên
đường, ngập sâm sấp con đường đó và có lẽ cả sân trường. Ngày cuối cùng đi học
trước khi phải nghỉ, bọn mình dọ dẫm đi rất chậm trên con đường. Trên đường về,
mình dừng lại ở đoạn gần đường rẽ vào chùa Sét bây giờ, đứng nhìn mãi chiếc ao
ngập mênh mông, người dân đánh cá.
Nhà
anh chị ở trong khu tập thể của người lao động, là vùng trũng, bị nước ngập mấy
hôm liền. Đồ đạc kê cao lên, cả nhà sinh hoạt trên chiếc giường to ở gian ngoài.
Buổi tối anh lội bì bõm trong nhà, nước ngang ống chân để cõng tụi mình vào gian
trong. Vậy nhưng trường Tân Mai thì lại không phải nghỉ do không bị ngập. Mình
phải làm nhiệm vụ đưa cậu cháu đi học. Bè được sáng tạo bằng một chiếc chảo to,
mình lội nước đẩy cậu cháu trong mấy ngày hôm đó :).
Hai
năm học chuyên Toán trôi qua nhẹ nhàng. Trường học đơn sơ, bạn bè giản dị và
thân thiện. So với khi đi học lớp 3-4 ở Sapa mình suốt ngày bị bọn con trai
trêu chọc và dọa đánh vì tội quá điệu (huhu, mình không hiểu khái niệm điệu mà
bọn nó quan niệm là thế nào nữa) thì hai năm học này với mình thật nhẹ nhàng và
vui vẻ biết bao. Mình ngày đó cũng gọi là có tý chức tước. Bạn bè nhắc đến việc
mình là lớp trưởng trong khi bản thân mình lại quên béng. Ừ thế thì tại sao các
thầy cô lại cho mình làm lớp trưởng nhỉ, hay vì anh mình khi đó làm ở Phòng
Giáo dục. Chẳng nhẽ mình đã lạm dụng cái gọi là con ông cháu cha sớm như thế,
kakaka. Điều an ủi là mình [có vẻ như] đã làm tốt công việc đó, hay ít ra thì
cũng là một tấm gương về học khá để bạn bè ngưỡng mộ. Chẹp chẹp, ý này là về
sau bạn bè nói chứ mình khi đó chẳng dám nghĩ thế.
Hết
năm học lớp 6, do không có hộ khẩu Hà Nội, bố mẹ mình không còn lựa chọn nào
khác ngoài việc chuyển mình về Sapa để chuẩn bị cho kỳ thi tốt nghiệp cấp II.
Chia tay thầy cô, bạn bè, mà bản thân mình khi đó cũng chả nghĩ sẽ gặp lại, xa
xôi cách trở như vậy, vả lại cũng còn quá bé để nghĩ bất cứ điều gì. Rồi sau
đây sẽ là những kỳ thi khác, những kỳ thi giống như từng nấc thang, dẫn mình
theo một ngả đường mà mình chả thể nào hình dung được.