Ở Sapa ông là một nhân vật khá có tiếng. Bài báo viết về ông khá nhiều, rồi phóng sự, rồi làm nguyên mẫu cho một đôi cuốn tiểu thuyết. Bây giờ, thấy ông bà trong cảnh sung sướng như vậy, bạn bè ông bảo, ông thật biết nhìn xa trông rộng, không làm nhà nước mà bỏ lên Sapa từ những năm 60, mà nào có biết ông đã trải qua biết bao năm tháng cơ cực thế nào. Mình vô cùng ân hận đã không hề nghĩ đến chuyện lưu lại những bài báo, phóng sự về ông hay tiểu thuyết lấy ông làm nguyên mẫu. Muộn còn hơn không, giờ mình đang cố gắng tìm và lưu lại, giữ những kỷ niệm về ông bà, cho chúng mình và cho đám trẻ về sau.
Bài báo dưới đây viết vài chi tiết sai trầm trọng, nhất là cái chi tiết bán nhà cho con đi du học. Bọn nó dở hơi, cái thời đó làm gì đã có chuyện du học tự túc. Rồi ý tưởng xây khách sạn chỉ bắt đầu khá lâu sau khi ông đã đôi phần khỏe lại sau trận nằm liệt giường liệt chiếu tới hơn nửa năm. Và cả chuyện nguồn tiền để xây 6 phòng khách sạn nhỏ nhoi ban đầu cũng là một câu chuyện ly kỳ, đâu đơn giản là anh chị em họ hàng gom góp :).
Nhưng thôi, sẽ lưu giữ chỉ đơn giản như một kỷ niệm về ông bà, kệ bố cái bọn phóng viên làm ăn cẩu thả.
“Quán trọ” Ðặng Trung và ông già tuổi Ngọ
LCĐT
- Ngày cuối năm, trời lạnh cắt da cắt thịt. Mưa mù mịt mùng cũng không
ngăn nổi những nụ đào phai nở sớm. Băng qua cơn mưa sương, đi xuyên
trong rét buốt của thị trấn xinh đẹp dưới chân núi “Phan” để đến khách
sạn Auberge Đặng Trung, một trong những khách sạn tư nhân đầu tiên ở Sa Pa.
Cả đời chỉ thích hoa mai
Lặng
lẽ và khiêm nhường giữa thị trấn trong mây có một khách sạn khá đặc
biệt. Đặc biệt bởi cái tên sơ khai của nó là “quán trọ”. Người “khai
sinh” ra quán trọ ấy là ông Đặng Trung, quê gốc ở xứ Thanh. Cách đây nửa
thế kỷ, chàng sinh viên y khoa miền biển lên rừng theo tiếng gọi xây
dựng vùng kinh tế mới. Sinh năm Canh Ngọ (1930), được học tiếng Pháp từ
năm lên lớp 2, bên cạnh tiếng Pháp, ông còn dịch được cả tiếng Anh. Cũng
chính từ thông thạo ngoại ngữ, ông đã “bén duyên” với nghề hướng dẫn du
lịch và làm khách sạn ở Sa Pa. Thế nên, khi hỏi về người làm du lịch
đầu tiên, xây khách sạn tư nhân đầu tiên ở Sa Pa, mọi người đã chỉ dẫn
ngay đến địa chỉ nhà ông...
 |
|
Ông Đặng Trung và vợ trong khuôn viên khách sạn.
|
Khuôn
mặt hiền từ, nhân hậu, giọng nói trầm ấm, ông chậm rãi kể lại: Lúc ấy
cũng vì kế sinh nhai, “đói đầu gối phải bò” chứ tôi xây khách sạn cũng
không có ý tưởng gì cao sang cả. Đơn giản chỉ là thế! Hồi ấy, Sa Pa
rất thiếu người phiên dịch, bởi phong trào học ngoại ngữ chưa phổ biến
như bây giờ. Thế rồi khách Tây đến đều khuyên ông bà mở khách sạn. Nhưng
lúc đó, chỉ có hai bàn tay trắng, biết được ý định như vậy, bạn bè, anh
em cùng “hùn vốn” cho đôi vợ chồng nghèo vay. Năm 1993, gia đình xây 6
phòng nghỉ và lấy tên rất khiêm nhường “Auberge”, tiếng Pháp có nghĩa là
quán trọ. Sau này, dư dả một chút, mới đầu tư xây thêm 10 phòng nghỉ.
Ông Đặng Trung bảo: Ban đầu, cũng chỉ nghĩ xây quán trọ nho nhỏ cho
khách đến nghỉ, uống cà phê, đọc sách thôi. Thế nên, tôi hiểu vì sao tủ
sách của ông có trên 2.000 cuốn, trong đó phần nửa là sách tiếng Pháp.
Đi
qua hơn 80 mùa hoa đào nở, thì có tới hơn 20 năm ông Trung phải sống
chung với bệnh tật. Từ tình yêu thương vô bờ bến của vợ con, nghị lực
vươn lên mà dường như ông đã chiến thắng được căn bệnh ung thư quái ác.
Ông hiểu hơn ai hết giá trị của tình người, trong đó có tình nghĩa vợ
chồng, tình phụ tử đã tạo nên sức mạnh giúp con người ta vượt qua mọi
phong ba, bão táp ở đời...
Dẫn
tôi đi thăm khuôn viên nhỏ trồng nhiều cây cảnh quý, giờ là chốn điền
viên của vợ chồng vui thú tuổi già, ông cẩn thận giới thiệu xuất xứ của
từng cây. Nào là cây phong lá đỏ, ông lấy giống từ Úc về, cây hoa chuông
treo trên dây trước mặt ông lấy hạt từ Pháp về, cây Tùng tuyết ông nhờ
người mua tận Vân Nam (Trung Quốc)... Thắc mắc vì sao ông trồng nhiều
cây mai đến thế, thì ông bảo “Nhất sinh đê thủ bái mai hoa” - có nghĩa
là một đời chỉ biết lạy hoa mai. Đó là câu nói của bậc tiền nhân mà ông
rất tâm đắc. Dừng lại giữa sân, dưới hai cây bách tán xòe bóng, ông
Trung vừa nói vừa chỉ lên dòng chữ “AUBERGE” được đắp nổi trên tường
nhà: Đấy, cái tên quán trọ được xây dựng từ năm 1994 đấy, mới đó mà đã
20 năm rồi!. Đúng vậy, quả là đời người trôi qua cũng thật nhanh.
Bước
vào phòng khách, cạnh quầy lễ tân, trong không gian hẹp, những dãy bàn
không còn ghế trống bởi hôm nay đông khách du lịch đến nghỉ dưỡng. Họ
ngồi uống cà phê và trò chuyện vui vẻ. Qua phiên dịch của hướng dẫn viên
du lịch, Cedrice Le Gauo, quốc tịch Pháp đang nghỉ tại Khách sạn
Auberge Đặng Trung, thổ lộ: Rất vui vì cảnh đẹp nơi đây cũng như lòng
hiếu khách của người Sa Pa. Điều đặc biệt là tôi được nghỉ trong khách
sạn được xem là một trong những khách sạn đầu tiên ở Sa Pa. Được gặp và
trò chuyện với ông Đặng Trung, một người rất gần gũi mà thân thiện...
cảm giác thật ấm áp!
“Thuận vợ, thuận chồng...”
Với
Đặng Trung, “bóng hồng” luôn kề vai sát cánh cùng ông chính là bà Đỗ
Thị Cúc. Không ngoa khi nói “đằng sau sự thành công của người đàn ông
bao giờ cũng có bóng dáng của phụ nữ”. Mảnh đất Sa Pa,
nơi gặp gỡ của hai ông bà, cũng là nơi tình yêu nảy nở và nên duyên
chồng vợ... Bồi hồi nhớ lại những ngày đầu, bà Cúc xúc động kể: Lúc đó
làm khách sạn vất vả lắm, ở Sa Pa
chưa có nhà nghỉ nào đón khách Tây cả. Lại chưa có chuyên môn nghiệp vụ
du lịch, cứ “mò mẫm” theo kiểu đón khách nghỉ, phục vụ khách theo cái
tâm của mình thôi, vì “ông nhà” biết ngoại ngữ! Vất vả nhưng vui. Bởi
khi đó, chưa biết nấu món ăn theo kiểu Tây, nên khách đến nghỉ toàn vào
bếp hướng dẫn bà nấu nướng. Những hôm đông khách, chưa có nồi chuyên
dụng như bây giờ, toàn phải nấu cơm làm nhiều nồi rồi ủ vào chăn... Mãi
đến năm 1996, Trường Hoa Sữa cho học viên lên thực tập tại Auberge, lúc
ấy bà Cúc mới được học cách nấu ăn theo phong cách Tây.
 |
|
Khách sạn “Auberge” Đặng Trung.
|
Khơi
lại những ký ức một thời, bà Đỗ Thị Cúc vẫn không nguôi về những năm
gian khó: Đến giờ nghĩ lại tôi vẫn thương nhất thằng Thực, con trai út.
Đúng lúc, có ý tưởng xây khách sạn thì cũng là lúc ông Trung phải nhập
viện mổ vì bệnh ung thư trực tràng. Đã thế lại phải bán hết nhà cửa dành
tiền cho con gái đi học ở Nga. Khi xây khách sạn, tôi và cậu con trai,
cứ đêm xuống lại mang can xuống tận “Vườn hồng” bây giờ để xin nước gánh
về... Bà Cúc nhớ nhất là lần khách sạn đón, tổ chức lễ cưới cho Bí thư
thứ hai của Đại sứ quán Hà Lan tại Việt Nam, hồi hộp lo âu nhưng cũng xen lẫn niềm tự hào...
Sa Pa tròn 110 năm tuổi, khách đến Sa Pa
đông hơn, nhất là du khách nước ngoài. Vợ chồng ông Trung lại mở rộng,
xây dựng thêm 20 phòng, đầu tư các trang - thiết bị, nâng cấp phòng nghỉ
đạt tiêu chuẩn. Những lúc đông nhất, khách sạn phục vụ trên 30 phòng.
Nhưng bây giờ, chuyện xây khách sạn, làm khách sạn hay kinh doanh với bà
Cúc và ông Trung không còn làm ông bà phải bận lòng nữa. Khách sạn đã
giao cho người khác quản lý... Các con trai, con gái giờ đã phương
trưởng, mỗi người chọn một lối đi riêng, không ai làm theo nghề của bố
mẹ. Ngày ngày, hai vợ chồng sát cánh bên nhau, vui an hưởng tuổi già.
Còn gì bằng, khi ở cái tuổi “xưa nay hiếm” mà vợ chồng vẫn có đôi, chiều
chiều khoác vai nhau đi bộ giữa phố cổ Sa Pa. Sáng sáng, vợ thức giấc
đun nước nóng cho chồng pha trà thưởng mai, ngắm mây bay trên đầu...
Bà
Cúc bảo: Cảm thấy rất tự hào và viên mãn với hạnh phúc của mình được
xây đắp ngần ấy năm. Dù đã “đầu bạc, răng long”, sức khỏe không còn
nhiều nữa nhưng vợ chồng cũng chưa “tôi, cô” bao giờ, dù không phải là
không có những lúc “dỗi nhau” đôi chút. Ngẫm lại mới thấy “thuận vợ,
thuận chồng tát biển Đông cũng cạn”...nhưng nhà tôi lại còn được “thuận”
cả con!
Chiều
cuối đông, trong căn phòng nhỏ của Khách sạn Auberge Đặng Trung, bên lò
sưởi ấm, câu chuyện của chúng tôi với ông già tuổi Ngọ và người vợ đảm
dường như cứ dài mãi với những ký ức, câu chuyện về ngày đầu khởi nghiệp
làm khách sạn. Trên bàn, chậu mai Tứ quý đã nở hoa trắng muốt, ngoài
kia dường như mùa xuân đang đến rất gần. Xuân này chủ “quán trọ” Đặng
Trung lại đón thêm một mùa xuân năm Ngọ cùng với Auberge đi qua tuổi hai
mươi!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét